Op zoek naar je bedrijfserfgoed?
Je bent er nu zeker van: jouw bedrijf gaat uitpakken met zijn erfgoed! Maar waar kan je dat vinden?
Mensen vertellen en herinneren
Voormalige en huidige bedrijfsleiders en werknemers, maar vaak ook omwonenden, zijn van onschatbare waarde voor je bedrijfsgeschiedenis. Verschillende mensen hebben herinneringen en anekdotes over het bedrijf en vertellen het verhaal bovendien vanuit verschillende standpunten. De bedrijfsleider heeft dan weer een uniek insiders perspectief op bijvoorbeeld de bedrijfsstrategieën. Het hoofd marketing, een arbeidster in de fabriekshal of de man van het onderhoudspersoneel, … het is de som van al die verhalen waardoor je totaalbeeld meer diepgang krijgt. Je werknemers beschikken wellicht ook over foto’s die je anders nooit zou terugvinden, hebben misschien nog krantenknipsels of weten dat er achteraan het magazijn, in de kelder of op zolder nog een stapel papier ligt, of een oude machine, of …
- Niko organiseerde een collectiedag waarop ze oud-werknemers uitnodigden om oude foto’s, documenten of ander materiaal uit het verleden van Niko mee te brengen. Zo kwam o.a. de oude voetbalstandaard (met vlag!) van de Niko Boys terug boven water. Lees meer …
Duik in je bedrijfsarchief
Maar je geschiedenis gaat verder terug dan de herinneringen van je oudste oud-werknemer en is breder dan wat het personeel kan vertellen Archieven kunnen je helpen om de geschiedenis van je bedrijf te vervolledigen. Elke onderneming heeft een archief. Maar zo’n archief geeft zijn geheimen niet zomaar prijs. Hoe begin je er dan aan? Veel hangt af van het soort erfgoedproject waarvoor je gekozen hebt en dus van de vragen die je aan het archief wil stellen. Om tijd te besparen en frustraties te vermijden, is het belangrijk om te weten waar je precies naar op zoek gaat. Wil je weten hoe er vlak na de Tweede Wereldoorlog aan R&D werd gedaan? Dan moet je waarschijnlijk niet in oude personeelsdossiers gaan snuisteren.
Waar dan wel? Dat verschilt van bedrijf tot bedrijf. Elk bedrijfsarchief is anders. Een honderdjarige onderneming met 500 werknemers heeft een ander soort archief dan een 10 jaar oude KMO met 20 personeelsleden. Afhankelijk van haar sector of rechtsvorm heeft elke onderneming een andere structuur. Daardoor heeft ook haar archief – dat de neerslag vormt van zo’n bedrijfsstructuur – een andere opbouw. Een elektronicaproducent werkt anders dan een bedrijf uit de dienstensector.
Ondanks een goede voorbereiding kan het zijn dat je toch met lege handen uit je bedrijfsarchief terugkeert. Veel bedrijfsarchieven zijn immers onvolledig. Ze bevatten vooral informatie over de meest recente periode. Hoe verder je terug in de tijd gaat, hoe minder er gewoonlijk bewaard is gebleven. Misschien vonden je voorgangers al dat oud papier maar niets en hielden ze daarom regelmatig grote kuis. Misschien schreven ze gewoon minder op, omdat ze vreesden dat gevoelige informatie in de verkeerde handen terecht zou komen. Of … misschien ligt het archief van de oprichter van het bedrijf wel stof te vergaren op de zolder van zijn (achter)kleindochter!
Kijk eens buiten je bedrijf
Geeft het bedrijfsarchief geen antwoord op je vragen? Niet getreurd. De archieven van de verschillende overheden – de steden en gemeenten, de provincies, de nationale overheid – bevatten eveneens een schat aan informatie over je bedrijfsgeschiedenis. Ook hier is elk bedrijf anders. Een bedrijf uit de farmaceutische sector krijgt te maken met andere wettelijke verplichtingen dan een bedrijf uit de industriële sector en laat dus een ander papierspoor na.
Oude handels- en nijverheidstellingen kunnen je veel leren over de historische omzet, personeelsbezetting en productie van je bedrijf. Ook historische fiscale bronnen, zoals het patentrecht, vormen eveneens een belangrijke bron van informatie. De dossiers van de wet op de hinderlijke inrichtingen, die bepaalde dat ondernemingen toestemming moesten aanvragen om grote (stoom)machines te gebruiken (een milieuvergunning avant la lettre), geven je dan weer een blik in het historische machinepark van je bedrijf.
Ook in de oude jaargangen van het Staatsblad vind je betrouwbare informatie over belangrijke episodes in de geschiedenis van je bedrijf, van statutenwijzigingen tot kapitaalsverhogingen. Ben je op zoek naar oude advertenties? Sla er dan zeker ook eens de jaargangen van lokale week- en dagbladen op na, of zelfs die van nationale bladen. Een groeiend aantal oude kranten kan je vandaag trouwens online inkijken.
Pak het professioneel aan
Je bent het gewoon om naar het beste resultaat te streven. Daarom werk je met professionals, of het nu om marketing, communicatie of productontwikkeling gaat. Waarom zou je dat niet doen voor je bedrijfserfgoed? Historici weten waar ze moeten zoeken en hoe ze de gevonden informatie moeten interpreteren. Publiekshistorici weten bovendien hoe ze je verhalen op een toegankelijke, aantrekkelijke manier kunnen vertellen. Geheugen Collectief is een team van acht historische professionals. Geschiedenis toegankelijk en aantrekkelijk maken, afgestemd op jouw vragen en noden, dat is onze corebusiness.
We gaan samen met jou op zoek naar welk verhaal jij wil vertellen over je bedrijf en op welke manier je dit verhaal wil brengen. Daarna gaan we voor jou je archief te lijf. Hoe groot of klein het ook is, waar het zich ook bevindt. Na een grondige voorbereiding gaan we gericht op zoek naar wat belangrijk is. We organiseren collectiedagen, nemen (groeps)interviews af, en doen onderzoek in andere archieven en bibliotheken. Op basis van alle informatie die we zo bij elkaar brengen, leveren we een aantrekkelijk eindproduct af. Van een boek tot een glossy magazine of een splinternieuw bezoekerscentrum. Zo brengen wij het verhaal van jouw bedrijf, van gisteren tot vandaag en morgen, tot leven.
